علم ژنتیک
فرمت : WORD تعداد صفحه : 207
علم ژنتیک در اواخر قرن نوزدهم با آزمایشات مندل در نخودفرنگی شروع گردید. با اینکه پیشرفت آن در اوائل کند بود، ولی در اوائل قرن بیستم، جایگاه مهم خود را پیدا کرد. آزمایشات متعددی که در این قرن ابتدا در مگس سرکه و ذرت و سپس در میکروارگانیسم‌ها انجام گرفت، طیف این دانش را بحدی وسیع نمود که امروزه در بیشتر شاخه‌های علوم از سطح مولکولی گرفته تا محاسبات پیچیده ریاضی مورد بررسی قرار می‌گیرد. با کمک مهندسی ژنتیک انتقال صفات بین گونه‌ها و جنس‌ها امکان‌پذیر شده و این شاخه جدید ژنتیک گره‌گشای بسیاری از مسائل پزشکی و کشاورزی گردیده است. مربوط به منبع شماره 1
مقدمه
دلربا و فریبنده، تسخیر کننده و سحرآمیز،گوناگون و متنوع، پیچیده و مبهم، اما زیباست، اشکال مختلف حیات، در روی کره خاکی ما.
به همان دلربایی و فریبندگی، به همان تسخیرکنندگی و سحرآمیزی، به همان گوناگونی و تنوع،به همان پیچیدگی و ابهام و نیز به همان زیبایی است، علم ژنتیک.
هیچ یک از رشته‌های مختلف علوم، برای فهم و درک موجودات زنده، اساسی تر از علم ژنتیک نیست و لذا برای من و شما جویندگان دانش ژن (واحدی که ساختمان و اعمال تمام اورگانیسمهای زنده را تعیین می‌کند و ما نیز محصول اعمال ژن‌هایمان هستیم)، یکی از پرجاذبه‌ترین جنبه‌های علم‌آموزی، آموختن پتانسیل همین ژنهاست، در کمکی که می‌توانند به ما برای بهترفهمیدن خودمان بکند. از ص41 منبع شماره 2
بخش اول
تاریخچه ژنتیک
علم ژنتیک علم انتقال اطلاعات بیولوژیکی از یک سلول به سلول دیگر، از والد به نوزاد و بنابراین از یک نسل به نسل بعد است. ژنتیک با چگونگی این انتقالات که مبنای اختلافات و تشابهات موجود در ارگانیسمهاست، سرو کار دارد. علم ژنتیک در مورد سرشت فیزیکی و شیمیایی این اطلاعات نیز صحبت می‌کند. مبنای گوناگونی ژنتیکی چیست؟ چگونه گوناگونی در جمعیت توزیع می‌گردد؟ البته تمام اختلافات ظاهری موجودات زنده توارثی نیست، عوامل محیطی و رشدی موجود نیز مهم بوده و بنابراین برای دانشمندان ژنتیک اهمیت دارد.
مدتها قبل از اینکه انسان در مورد مکانیسم ژنتیکی فکر کند، این مکانیسم در طبیعت به صورت موثری عمل کرده، جوامل گوناگونی از حیوانات و جانوران به وجود آمدند که تفاوتهای موجود در آنها در اثر همین مکانیزم به وجود می‌آمد. تغییراتی که در اثر مکانیزم ژنتیکی و در طی دوران متمادی در یک جامعه موجود زنده تثبیت شده تکامل نامیده می‌شود.
تغییرات وسیعی نیز در اثر دخالت بشر در مکانیسم ژنها بوجود آمده که برای او مفید بوده است، جانوران و گیاهان وحشی اهلی شده‌اند، با انتخاب مصنوعی موجودات اهلی بهتر از انواع وحشی در خدمت به بشر واقع شده‌اند. بهبود کمی و کیفی شیر، تخم‌مرغ، گوشت، پشم، ذرت، گندم، برنج و بسیاری از منابع دیگر غذایی در اثر همین دخالت بوده است.
درسال 1902 گارود (Garrod) و گالتون (Galton) که بنیانگذاران ژنتیک پزشکی نام گرفته‌اند، با بررسی الکاپتون اوری، اولین نمونه توراث مندلی در انسان را گزارش کردند. گارود در گزارش خود با تشکر از همکاریهای بیت‌سن (Bateson) زیست‌شناس نتیجه ازدواجهای فامیلی را در بوجود آمدن به اصطلاح خطاهای متابولیسم مادرزادی تاکید کرده بود. این اولین نتیجه روش همکاری تحقیقی بین علوم پزشکی و غیرپزشکی بود که تا به حال ادامه پیدا کرده و حاصل آن نیز پیشرفت سریع این علم می‌باشد.
در اواخر دهه پنجاه قرن بیستم، مطالعه علمی کروموزومهای انسان مقدور گشت و نقش نقایص کروموزومی در عقب‌افتادگی‌های رشدی و ذهنی، عقیمی و دیگر عوارض روشن شد. جدیداً تعیین نقشه کروموزومی ژنها انسان بر روی کروموزومها مشخص شده است.
توسعه و کاربرد علم ژنتیک نتایج سودمندی برای پزشکی بالینی داشته است. امروزه تخمین زده می‌شود که حداقل یک سوم نوزادان موجود دربیمارستانها از بیماری‌های ارثی رنج می‌برند. ژنتیک پزشکی در قسمتهای دیگر مانند تشخیص نقایص ژنتیکی قبل از تولد نوزاد نیز پیشرفت کرده است.
دانشمندان زیادی در علم ژنتیک بطور مستقیم و غیرمستقیم دخالت داشته اند. در زیر درمورد معدودی از انها و کارآنها بطور خلاصه صحبت خواهد شد.
ویلیام هاروی (Wiliam Harvey ) در سال 1651 این نظریه را بیان داشت که تمام موجودات زنده، منجمله انسان، از تخم به وجود می‌آیند و اسپرم فقط در فرآیند تولید مثل نقش دارد. او پزشک دربار چارلز اول پادشاه انگلستان بود. بعداً پرفسور دانشگاه آکسفورد شد. زمانی که او پزشک پادشاه بود با تشریح یک گوزن ماده در شکارگاه پادشاه مخصوص او شد. بعد از تشریح گوزن مذکور و مشاهده یک جنین در رحم او علاقه به پدیده زندگی پیدا کرد و بتدریج 80 گونه مختلف از حیوانات را تشریح کرد.
به علت اینکه میکروسکوپ کشت نشده بود، او قادر به مشاهده تخمکهای پستانداران نبوده، ولی وجودشان را به صورت تئوریک محتمل دانست، موضوعی که بعد از سالها مسلم شد. هاروی همچنین تئوری اپی‌ژنز (Epigenesis) را ارائه داد. طبق این تئوری، درمرحله رشد جنینی، ارگانها و ساختمانهای جدیدی از ماده زنده تمایز نیافته بوجود می‌آید.
ژان سوامردام (1637-1680 Jan Swammerdam)، اهل کشور آمستردام، با بکاربردن میکروسکوپ در سال 1679 مطالعات خود را در مورد رشد حشرات گزارش داد. او رشد را بطور ساده بزرگ شدن یک حیوان ریز ذره‌بینی به حیوانی کامل می‌دانست. بعداً با بکار بردن ایده اخیر و اختلالات با تصورات خود تئوری جدیدی در مورد رشدی بنام تئوری پیش‌تکمیلی (Preformation) ارائه داد. طبق این تئوری تخم، اسپرم یا زیگوت حاوی موجود کامل روی هم تا شده‌ایست که در موقع رشد بازمی‌گردد. این تئوری درمقابل تئوری اپی‌ژنز ارائه شد.
رودلف ژاکوب کامراریوس (1665-1721 Rudolf Jacob Camerarius)، پزشک آلمانی، در سال 1694 درمورد گرده‌افشانی و وجود ارگانهای تولید مثل درگیاهان گلدار گزارش خود را ارائه داد. او نشان داد که در گیاه ذرت، بذرها در صورتی بوجود می‌آیند که گرده بر روی مادگی پاشیده شود. بنابراین نتیجه گرفت که گرده عضو «نر» و مادگی عضو «ماده» بوده و ارتباط آنها را درقالب چند تئوری و در مورد آمیزش و لقاح توضیح داد.
با اینکه از نظر تئوری مطلبی اضافی بیان نداشت، ولی کار او آزمایشات دو رگه‌گیری را ممکن ساخت. او به عنوان اولین شخصی که گیاه دورگه را به صورت مصنوعی بوجود آورد، شناخته شده و گیاهی با آمیزش شاهدانه و رازک بوجود آورد.
جین باپتیست پی‌یر آنتون (Jean Baptiste Pierre Antoine de Monet) که در تاریخ بیشتر به نام شوالیه دولامارک (Chevalier de Lamark) مشهور است (1819-1744) یک افسر اخراجی بود که در سن پنجاه‌سالگی استاد جانورشناسی در پاریس شد وعلیرغم فقدان آموزش علمی مناسب برای دراز مدتی، مشهوریت بدست آورد. در سال 1809 ادعا کرد که گونه‌ها می‌توانند تدریجاً با تکمیل و تحکیم خصوصیات سازگاری به گونه‌های جدیدی تبدیل شده و این خصوصیات اکتساب شده (Acquired Characters) به نوزادان منتقل گردد. این تئوری غالباً لامارکیسم (Lamarkism) نامیده می‌شود. او اهمیت سلول را درمورد موجودات زنده مورد تاکید قرار داد.
